Recesja lekarstwem na kryzys
Autor: Rafał Niewiadomski
W okresie 10 pierwszych lat XXI w. cywilizacja ludzka wytworzyła około 23% wszystkich dóbr i usług, które wytworzyła od 1 r.n.e. Współczesna gospodarka potrzebowała 10 lat aby wytworzyć tyle dóbr, ile ludzkość wytworzyła od I-XIX wieku, czyli przez 1900 lat...
„To nie kryzys… to rezultat nieodpowiedzialnego życia ponad stan..."
Stefan Kisielewski
Od wieków podstawowymi potrzebami żywej istoty jest zdobycie pokarmu, zapewnienie bezpieczeństwa, oraz dbanie o stan zdrowia i higieny. Dziś w rozwiniętym społeczeństwie mamy to wszystko zagwarantowane, poprzez niezliczone hipermarkety z żywnością, wojsko, które zadba o nasze bezpieczeństwo, a państwowa i prywatna opieka medyczna zapewni nam długie życie. Nasza ciekawość została zaspokojona, wiemy już z czego powstają chmury, dlaczego świecą gwiazdy, jak się wznieść w powietrze oraz polecieć na księżyc i… czegoś zaczyna nam brakować. Pierwotny instynkt odkrywania i posiadania, przerodził się dziś w potrzebę konsumpcji i gromadzenia dóbr, często nam niepotrzebnych, dających chwilowe złudne szczęście…
Jesteśmy w samym środku kryzysu zadłużeniowego, który zapoczątkowały zadłużające się państwa, prywatni inwestorzy i kolejnie przeciętni ludzie. Zbudowaliśmy swoje bogactwa na kredyt zachęcani bardzo niskimi stopami procentowymi. Państwa takie jak Grecja i wiele innych pożyczyły biliony dolarów od innych krajów i wydały je na konsumpcje, a nie na rozwój. Nie budowano za to fabryk, czy przedsiębiorstw dających nowe miejsca pracy. Gdyby tak było, mogliby oddać pieniądze zarobione przez fabryki. Te pieniądze poszły jednak na podwyżki dla pracowników, na wypłacenie wysokich premii, które z kolei były przeznaczone na nowe kina domowe, telewizory, sportowe samochody czy wyposażenie kuchni. Doprowadzono do utraty tych pieniędzy i zgromadzenie ich w prywatnych rękach. Kiedy EBC (Europejski Bank Centralny), pożyczył komercyjnym bankom 1 bilion euro na początku tego roku, aby ożywiły gospodarkę udzielając nowych kredytów, te zainwestowały pieniądze w… obligacje najwyżej oprocentowane, czyli Hiszpanii i na tym zarobiły… Poniekąd inwestorzy zareagowali entuzjastycznie, cena obligacji powędrowała w dół, ale tylko na 2 tygodnie, po czym wróciły do poprzednich poziomów.
Bardzo ciężko jest przyznać wielu politykom i ekonomistom, jednak podstawowym problemem i przyczyną dzisiejszego kryzysu jest nadmierna konsumpcja na kredyt. Mamy za dużo pożyczania i konsumpcji, a za mało produkcji i oszczędzania. Stało się w końcu tak, że konsument przestał kupować, ponieważ zabrakło mu pieniędzy, a banki nie chcą więcej pożyczać. Kiedy w gospodarce mamy 70% konsumpcji, a cała ekonomia zbudowana jest na kredytach konsumenckich i zapotrzebowanie na ten kredyt zaczyna spadać, cała filozofia ekonomiczna może się zawalić. Ciągły rozwój, tak dynamiczny jak dotychczas jest niemożliwy do utrzymania. Jedyną rzeczą która ciągle rośnie to nowotwór.
Dalszy skup obligacji przez EBC, drukowanie pustych pieniędzy i udzielanie nowych pożyczek tylko pogłębia problem kryzysu, a nie prowadzi do jego rozwikłania. Kredyty ratunkowe nie są rozwiązaniem. Rozwiązaniem jest naprawienie gospodarki tymi kredytami, co oznacza radykalne zaciśnięcie pasa przez społeczeństwo. To, że Amerykanie czy Grecy pożyczają pieniądze na ratowanie gospodarki, nie oznacza tak naprawdę, że je „pożyczają”, a dostają prezent, ponieważ wiemy, że ich nigdy nie spłacą!!! Jeśli chodzi o obawy rozpadu UE, myślę, że są mało prawdopodobne, ponieważ Unia daje zbyt wiele korzyści bankom, aby te pozwoliły jej upaść.
Mamy zatem 3 rozwiązania obecnego kryzysu:
1. Pierwszym jest Restrukturyzacja długu takich państw jak Grecja, Włochy, Hiszpania czy Portugalia – polega ona na sztucznym zmniejszeniu wielkości długu, czyli oświadczenie inwestorom, że ich portfel papierów dłużnych tych państw zmniejszył się powiedzmy o 50%... Podstawowy minus tej metody to fakt, że czyjś dług jest kogoś innego aktywem. Pożyczanie kolejnych miliardów euro Grecji i jednocześnie propozycja MFW i EBC umorzenia jej długu, ponieważ nie jest w stanie spłacać aktualnego zadłużenia, pokazuje, że Grecja jest już bankrutem sztucznie utrzymywanym przy życiu przez polityków.
2. Metoda numer 2 – Drukowanie pieniędzy i skup obligacji zadłużonych państw. – Jedyną moją możliwą odpowiedzią na tę tezę jest – Jeśli znalazłeś się w dziurze i chcesz z niej kiedykolwiek wyjść, przestań kopać… Poza tym drukowanie pieniędzy na tak wielką skalę spowoduje ogromną inflację, jednak jej skutki odczujemy dopiero za parę lat.
3. Najbardziej oczywistą i racjonalną metodą wyjścia z kryzysu jest zaciskanie pasa, ograniczenie wydatków i konsumpcji, by w ten sposób zaoszczędzone środki przeznaczyć na spłatę długu. Naturalnie, ograniczenie konsumpcji będzie miało negatywny wpływ na dochody podmiotów oferujących towary czy usługi, doprowadzi do recesji, dlatego dotyczyć ono będzie wszystkich od biednych po bogatych. Zamiast starać się powstrzymać recesję, trzeba ją przyjąć, ponieważ chorobą jest finansowanie konsumpcji za pomocą długu. Lekarstwem jest zaprzestanie konsumpcji i ponowne rozpoczęcie oszczędzania i produkcji. Czasami lekarstwo smakuje źle ale musisz je przełknąć…
Jak widzimy, nie ma dzisiaj oczywistej metody wyjścia z kryzysu. Możemy wybrać tylko mniejsze zło... Zakaz drukowania nowych pieniędzy i natychmiastowe zatrzymanie wszystkich pożyczek doprowadzi do recesji na niespotykaną skalę, i nie spowolnienia, ale zatrzymania gospodarki. Z kolei dalsze zadłużanie się i pusty druk banknotów w kolejnych latach, może doprowadzić do jeszcze większej tragedii, gdyż właściwymi i prawowitymi właścicielami gospodarki, stworzonej na kredytach niemożliwych do spłaty, będą światowi bankierzy. Więc Powolna i Kontrolowana Recesja jest lekarstwem na aktualną ekonomię, mniejszym złem, a politycy na siłę ją odsuwają, drukując i pożyczając nowe pieniądze. Wolą udawać, że wystarczy wydrukować trochę gotówki, „poprzepychać” kilka ustaw i kryzys sam odejdzie. Recesja pozwoli oczyścić rynek ze złych nawyków, oraz źle zarządzanych banków i firm – nie bójmy się, na pewno nie stanie się tak, że one znikną. Po aktualnych właścicielach przyjdą nowi, którzy miejmy nadzieję będą zarządzali nimi lepiej, a byłych zarządców będą mogli odwiedzać tylko w więzieniu.
Dzisiaj niestety zbyt wielu ludzi wierzy w świętych Mikołajów w polityce, którzy obiecują jak oni to doprowadzą do zakończenia kryzysu, jednocześnie obiecując podwyżkę płac dla wszystkich grup zawodowych, zbudują więcej autostrad, obniżą wiek emerytalny, podniosą emerytury i do tego zmniejszą zadłużenie państwa... Obiecują wiele tylko aby dojść do władzy, nie mając pieniędzy i będąc zadłużonym po uszy. Brak nam dziś liderów, którzy mieliby odwagę iść wbrew doraźnym interesom swych społeczeństw. Brakuje prawdziwych mężów stanu, zdolnych do powiedzenia ludziom: „to, co wam proponuję, może się wydawać wbrew waszym krótkoterminowym interesom i być może przyniesie trochę cierpień, ale w średnim terminie, dla waszych dzieci, wnuków, to jedyne rozwiązanie.” Trzeba nam polityków, którzy mówiliby takim językiem.
Jeśli się w porę nie obudzimy i nie zrozumiemy, że ciągła tak dynamiczna konsumpcja na kredyt, czy to wielkich mocarstw jak USA, UE czy przeciętnego Kowalskiego jest niemożliwa, i nie przestaniemy brać nowych pożyczek, to słowa wypowiedziane przez Thomasa Jeffersona w 1802 r. dadzą wiele do myślenia…
„Jeśli społeczeństwo kiedykolwiek pozwoli prywatnym bankom kontrolować emisję ich pieniędzy ... to najpierw przez inflację, później przez deflację i udzielone kredyty banki i korporacje, które wyrosną dookoła nich, pozbawią ludzi całego majątku do czasu, aż ich dzieci obudzą się bezdomnymi na kontynencie, który zdobyli ich ojcowie…”
Thomas Jefferson
Trzeci prezydent USA,
autor Deklaracji Niepodległości
Rafał Niewiadomski; Doradca ds. Inwestycji i Kredytów hipotecznych
